Transvetten, onverzadigde en verzadigde vetten uitgelegd

Femke Wassing-Wijnja

Vetten spelen een cruciale rol in onze voeding, maar niet alle vetten zijn gelijk. Het is daarbij belangrijk om de verschillen tussen transvetten, onverzadigde en verzadigde vetten te begrijpen om gezonde keuzes in je voeding te kunnen maken. In deze blog heb je al eerder terug kunnen lezen wat bijvoorbeeld de schuilnamen zijn voor deze vetten. Ontdek meer over deze vetten, wat ze voor onze gezondheid betekenen en waar ze in voorkomen.

Wat zijn deze vetten en wat doen ze voor je gezondheid?

Transvetten zijn grotendeels industriële producten, gecreëerd door het harden van oliën via een proces genaamd hydrogenering. Dit proces verhoogt de houdbaarheid van voedselproducten, maar transvetten zijn schadelijk voor de gezondheid. Transvetten verhogen namelijk het LDL-cholesterol ('slecht' cholesterol) in het bloed, wat kan leiden tot verstopte bloedvaten en een hoger risico op hart- en vaatziekten. Ook kunnen ze ontstekingen en insulineresistentie bevorderen, waardoor de kans op diabetes type 2 stijgt. In deze blog kun je meer lezen over wat o.a. diabetes type 2 is, wat de symptomen zijn en de behandelingen kunnen zijn. Vanwege de genoemde gezondheidsrisico's hebben verschillende landen maatregelen genomen zoals het beperken, verbieden, etiketteren van transvetten, voorlichtingscampagnes en samenwerking met de voedingsindustrie om de inname van schadelijke transvetten te verminderen. In Nederland ligt de focus meer op voorlichting en zelfregulering binnen de voedingsindustrie. Daarom vertellen wij je hier in deze blog meer over, zodat je zelf weet welke vetten je eet (of juist niet natuurlijk)!

Onverzadigde vetten zijn te vinden in plantaardige oliën, noten, zaden, en vette vis. Ze zijn vloeibaar bij kamertemperatuur. Deze vetten kunnen enkelvoudig onverzadigd of meervoudig onverzadigd zijn en hebben een positief effect op de gezondheid wanneer ze met mate worden geconsumeerd. Enkelvoudige onverzadigde vetten bevatten één onverzadigde binding in hun structuur, terwijl meervoudig onverzadigde vetten meerdere van deze onverzadigde bindingen hebben, wat hun structuur en effect op de gezondheid anders maakt. Onverzadigde vetten kunnen het HDL-cholesterol ('goed' cholesterol) verhogen en het risico op hart- en vaatziekten verlagen. Vooral omega-3 vetzuren, een type meervoudig onverzadigde vetten, zijn belangrijk voor hartgezondheid en hersenfunctie. 

Verzadigde vetten komen voornamelijk voor in dierlijke producten maar ook in sommige plantaardige vetten. Ze hebben een vaste vorm bij kamertemperatuur en een hoge inname wordt geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Verzadigde vetten kunnen bij overmatige consumptie het LDL-cholesterol verhogen en daarmee bijdragen aan het risico op hartziekten. Meer hierover kan je teruglezen in deze blog. Het advies is om verzadigd vet waar mogelijk te beperken.

Waar vind je deze vetten in terug en waar moet je op letten?

Transvetten kom je tegen in:

• Gefrituurd voedsel zoals friet en snacks
• Kant-en-klare gebakjes en koekjes
• Sommige soorten margarine en bakvet

Om de inname van transvetten te beperken, is het raadzaam om de etiketten van voedingsmiddelen te lezen en producten te vermijden die gehydrogeneerde oliën bevatten.

• Plantaardige oliën zoals olijfolie en zonnebloemolie
• Noten en zaden, waaronder walnoten en lijnzaad
• Avocado's
• Vette vis zoals zalm, makreel en haring

Deze vetten zijn een gezonde keuze en kunnen goed de basis vormen van je vetinname. Kijk of je producten rijk aan deze vetten regelmatig in je maaltijden op kan nemen.

Verzadigde vetten kom je tegen in:

• Rood en verwerkt vlees zoals worstjes en hamburgers
• Zuivelproducten zoals boter, kaas, en volle melk
• Tropische oliën, waaronder kokosolie en palmolie

Hoewel verzadigde vetten met mate geconsumeerd kunnen worden, is het verstandig om je inname te beperken en waar mogelijk te kiezen voor magere of plantaardige alternatieven.

Check jij wel eens het voedingsetiket om te kijken welke vetten er in je voeding zitten?

Vetten zijn een onmisbaar onderdeel van onze dagelijkse voeding, maar niet elke vorm van vet draagt op dezelfde (goede) manier bij aan onze gezondheid. Het is dus belangrijk om het verschil te kennen tussen transvetten, onverzadigde vetten en verzadigde vetten, zodat we gezonde voedingskeuzes kunnen maken. Door bewust te kiezen voor de juiste vetten en alert te zijn op de aanwezigheid van transvetten in voedingsproducten, kunnen we zelf actief bijdragen aan een goede hartgezondheid en algeheel welzijn.

Wist je dat het, met behulp van jouw coach én de VYTAL app, mogelijk is om een gebalanceerd dieet samen te stellen? Een op maat gemaakt voedingsschema waarin de juiste vetten in de juiste hoeveelheid zijn opgenomen, waardoor jij een gezonder en energieker mens wordt